مطالعۀ مصب رودخانه های منتهی به دریای خزر در استان گیلان بر اساس جوامع کفزیان

آب های مناطق ساحلی، به ویژه مصب ها از جمله مناطق با توان تولید بالا قلمداد می شوند که تحت تأثیر ورود انواع آلود گی ها در مسیر زوال و نابودی قرار دارند. اکوسیستم های مصب رودخانه های منتهی به دریای خزر در شمال کشور از نظر جانوران کفزی و شاخص های کیفی مرتبط کمتر مورد توجه قرار گرفته اند. در این پژوهش، بررسی مصب 18 رودخانة منتهی به دریای خزر در استان گیلان با استفاده از جوامع کفزیان مورد توجه قرار گرفت. در مصب هر رودخانه 8 ایستگاه تعیین شد که طی سه دورۀ زمانی زمستان 1387، بهار و تابستان 1388 نمونه برداری و شناسایی شدند. ارزیابی زیستی و بررسی کیفی آب مناطق با استفاده از شاخص های تنوع گونه ای شانون ـ وینر و شاخص زیستی هیلسنهولف انجام شد. نتایج محاسبۀ شاخص تنوع شانون ـ وینر در رودخانه های مختلف نشان داد که رودخانه های آستارا و لمیر به ترتیب کمترین و بیشترین تنوع موجودات را داشتند. ایستگاه های رودخانه ای ( 1 و 2 ) کمترین مقدار و ایستگاه های دور از ساحل (5، 6 و 7) بیشترین مقدار شاخص تنوع را داشتند. بر اساس رتبه بندی کیفی آب با میانگین شاخص بیولوژیک هیلسنهولف، ایستگاه های 1و 2 با سایر ایستگاه ها تفاوت معنادار نشان داده بودند و کیفیت نسبتاً ضعیف داشتند. مصب رودخانه های خطبه سرا، ناورود، حشمت رود و شیرآباد کیفیت خوب و بیشتر مناطق وضعیت متوسطی داشتند. در شمای کلی رودخانه های غرب منطقۀ بررسی شده از وضعیت کیفی مطلوب تری برخوردار بوده است که در ارتباط با خصوصیات بیولوژیک بی مهرگان کفزی، شرایط متفاوت حاکم در فصول بررسی شده، گسترۀ حوزۀ آبخیز و مرفولوژی رودخانه ها تفسیر شده اند.